Giang Hạ tặng Vi Nam Lăng Băng 江夏贈韋南陵冰 • Tại Giang Hạ viết tặng Vi Băng ở Nam Lăng

江夏贈韋南陵冰

胡驕馬驚沙塵起，
胡雛飲馬天津水。
君為張掖近酒家，
我竄三巴九千里。
天地再新法令寬，
夜郎遷客帶霜寒。
西憶故人不可見，
東風吹夢到長安。
寧期此地忽相遇，
驚喜茫如墮煙霧。
玉簫金管喧四筵，
苦心不得申長句。
昨日繡衣傾綠樽，
病如桃李竟何言。
昔騎天子大宛馬，
今乘款段諸侯門。
賴遇南平豁方寸，
復兼夫子持清論。
有似山開萬里雲，
四望青天解人悶。
人悶還心悶，
苦辛長苦辛。
愁來飲酒二千石，
寒灰重暖生陽春。
山公醉後能騎馬，
別是風流賢主人。
頭陀雲月多僧氣，
山水何曾稱人意。
不然鳴笳按鼓戲滄流，
呼取江南女兒歌棹謳。
我且為君捶碎黃鶴樓，
君亦為吾倒卻鸚鵡洲。
赤壁爭雄如夢裏，
且須歌舞寬離憂。

Giang Hạ tặng Vi Nam Lăng Băng

Hồ kiêu mã kinh sa trần khởi,
Hồ sồ ẩm mã Thiên Tân thuỷ.
Quân vi trương dịch cận tửu gia,
Ngã thoán Tam Ba cửu thiên lý.
Thiên địa tái tân pháp lệnh khoan,
Dạ Lang thiên khách đái sương hàn.
Tây ức cố nhân bất khả kiến,
Đông phong xuy mộng đáo Trường An.
Ninh kỳ thử địa hốt tương ngộ,
Kinh hỉ mang như đoạ yên vụ.
Ngọc tiêu kim quản huyên tứ diên,
Khổ tâm bất đắc thân trường cú.
Tạc nhật tú y khuynh lục tôn,
Bệnh như đào lý cánh hà ngôn.
Tích kỵ thiên tử đại uyển mã,
Kim thừa khoản đoạn chư hầu môn.
Lại ngộ Nam Bình khoát phương thốn,
Phục kiêm phu tử trì thanh luận.
Hữu tự sơn khai vạn lý vân,
Tứ vọng thanh thiên giải nhân muộn.
Nhân muộn hoàn tâm muộn,
Khổ tân trường khổ tân.
Sầu lai ẩm tửu nhị thiên thạch,
Hàn hôi trùng noãn sinh dương xuân.
Sơn công tuý hậu năng kỵ mã,
Biệt thị phong lưu hiền chủ nhân.
Đầu Đà vân nguyệt đa tăng khí,
Sơn thuỷ hà tằng xứng nhân ý,
Bất nhiên minh già án cổ hí thương lưu,
Hô thủ Giang Nam nữ nhi ca trạo âu.
Ngã thả vi quân chuý toái Hoàng Hạc lâu,
Quân diệc vi ngô đảo khước Anh Vũ châu.
Xích Bích tranh hùng như mộng lý,
Thả tu ca vũ khoan ly ưu.

Dịch nghĩa

Ngựa giặc Hồ kiêu ngạo chạy tung cát bụi kinh hoàng,
Lính Hồ cho ngựa uống nước sông dưới cầu Thiên Tân.
Đường ông đi lưu đày gần quán rượu,
Ta bị đuổi ngang Tam Ba cách nhà chín ngàn dặm.
Trời đất lại có vua mới với pháp lệnh rộng khắp,
Ta thành khách lưu đày đội sương lạnh đi tới Dạ Lang.
Nhớ bạn thân ở phương tây mà không thể thấy,
Chỉ còn cách nhờ gió đông thổi mộng tới Trường An.
Dịp may bỗng gặp nhau nơi này,
Vừa kinh ngạc vừa vui mừng như gặp nhau trong cõi sương khói mênh mông.
Tiêu ngọc sáo vàng của quán rượu cứ vang lên trong suốt bốn bữa tiệc liền,
Nỗi khổ tâm của đôi bên kể lể bao nhiêu cũng chưa hết.
Hôm qua còn mặc áo thêu rót chén rượu màu xanh,
Bệnh như đào mận biết nói sao.
Ngày trước cưỡi ngựa chạy trong vườn đại uyển của thiên tử,
Nay hưởng chút lương mọn của chư hầu.
Nhờ gặp quan thái thú Nam Bình nói lời ngay thật,
Lại được ông phân giải rõ ràng.
Ta cảm nhận được như núi không còn mây vạn dặm bao phủ,
Nhìn về trời xanh ở bốn phía mà lòng tan hết buồn bực.
Nhưng rồi người buồn tâm lại buồn,
Cay đắng lại mãi cay đắng.
Khi buồn tới, uống rượu tới hai ngàn thạch,
Nhờ say tro lạnh ấm lại như nắng xuân.
Người ở núi lúc say vẫn cưỡi ngựa ra về được,
Khác với ông chủ nhà hiền đức rất mực phong lưu.
Chùa cổ Đầu Đà trong cảnh mây và trăng thanh tịnh của sư trụ trì,
Núi sông chỗ đó đâu hợp với ý người phàm.
Chẳng thà vui chơi trên dòng nước xanh nghe kèn trống,
Hay cùng các con hát đất Giang Nam ca múa.
Tôi sẽ vì ông đập nát lầu Hoàng Hạc,
Ông cũng vì tôi mà đảo lộn bãi sông Anh Vũ.
Trận Xích Bích tranh hùng thời Tam Quốc nay như giấc mộng,
Thà vui ca múa đặng rộng lòng xa lìa ưu tư.

江夏贈韋南陵冰



Giang Hạ tặng Vi Nam Lăng Băng

Tại Giang Hạ viết tặng Vi Băng ở Nam Lăng

胡驕馬驚沙塵起，
Hồ kiêu mã kinh sa trần khởi,
Ngựa giặc Hồ kiêu ngạo chạy tung cát bụi kinh hoàng,

胡雛飲馬天津水。
Hồ sồ ẩm mã Thiên Tân thuỷ.
Lính Hồ cho ngựa uống nước sông dưới cầu Thiên Tân.

君為張掖近酒家，
Quân vi trương dịch cận tửu gia,
Đường ông đi lưu đày gần quán rượu,

我竄三巴九千里。
Ngã thoán Tam Ba cửu thiên lý.
Ta bị đuổi ngang Tam Ba cách nhà chín ngàn dặm.

天地再新法令寬，
Thiên địa tái tân pháp lệnh khoan,
Trời đất lại có vua mới với pháp lệnh rộng khắp,

夜郎遷客帶霜寒。
Dạ Lang thiên khách đái sương hàn.
Ta thành khách lưu đày đội sương lạnh đi tới Dạ Lang.

西憶故人不可見，
Tây ức cố nhân bất khả kiến,
Nhớ bạn thân ở phương tây mà không thể thấy,

東風吹夢到長安。
Đông phong xuy mộng đáo Trường An.
Chỉ còn cách nhờ gió đông thổi mộng tới Trường An.

寧期此地忽相遇，
Ninh kỳ thử địa hốt tương ngộ,
Dịp may bỗng gặp nhau nơi này,

驚喜茫如墮煙霧。
Kinh hỉ mang như đoạ yên vụ.
Vừa kinh ngạc vừa vui mừng như gặp nhau trong cõi sương khói mênh mông.

玉簫金管喧四筵，
Ngọc tiêu kim quản huyên tứ diên,
Tiêu ngọc sáo vàng của quán rượu cứ vang lên trong suốt bốn bữa tiệc liền,

苦心不得申長句。
Khổ tâm bất đắc thân trường cú.
Nỗi khổ tâm của đôi bên kể lể bao nhiêu cũng chưa hết.

昨日繡衣傾綠樽，
Tạc nhật tú y khuynh lục tôn,
Hôm qua còn mặc áo thêu rót chén rượu màu xanh,

病如桃李竟何言。
Bệnh như đào lý cánh hà ngôn.
Bệnh như đào mận biết nói sao.

昔騎天子大宛馬，
Tích kỵ thiên tử đại uyển mã,
Ngày trước cưỡi ngựa chạy trong vườn đại uyển của thiên tử,

今乘款段諸侯門。
Kim thừa khoản đoạn chư hầu môn.
Nay hưởng chút lương mọn của chư hầu.

賴遇南平豁方寸，
Lại ngộ Nam Bình khoát phương thốn,
Nhờ gặp quan thái thú Nam Bình nói lời ngay thật,

復兼夫子持清論。
Phục kiêm phu tử trì thanh luận.
Lại được ông phân giải rõ ràng.

有似山開萬里雲，
Hữu tự sơn khai vạn lý vân,
Ta cảm nhận được như núi không còn mây vạn dặm bao phủ,

四望青天解人悶。
Tứ vọng thanh thiên giải nhân muộn.
Nhìn về trời xanh ở bốn phía mà lòng tan hết buồn bực.

人悶還心悶，
Nhân muộn hoàn tâm muộn,
Nhưng rồi người buồn tâm lại buồn,

苦辛長苦辛。
Khổ tân trường khổ tân.
Cay đắng lại mãi cay đắng.

愁來飲酒二千石，
Sầu lai ẩm tửu nhị thiên thạch,
Khi buồn tới, uống rượu tới hai ngàn thạch,

寒灰重暖生陽春。
Hàn hôi trùng noãn sinh dương xuân.
Nhờ say tro lạnh ấm lại như nắng xuân.

山公醉後能騎馬，
Sơn công tuý hậu năng kỵ mã,
Người ở núi lúc say vẫn cưỡi ngựa ra về được,

別是風流賢主人。
Biệt thị phong lưu hiền chủ nhân.
Khác với ông chủ nhà hiền đức rất mực phong lưu.

頭陀雲月多僧氣，
Đầu Đà vân nguyệt đa tăng khí,
Chùa cổ Đầu Đà trong cảnh mây và trăng thanh tịnh của sư trụ trì,

山水何曾稱人意。
Sơn thuỷ hà tằng xứng nhân ý,
Núi sông chỗ đó đâu hợp với ý người phàm.

不然鳴笳按鼓戲滄流，
Bất nhiên minh già án cổ hí thương lưu,
Chẳng thà vui chơi trên dòng nước xanh nghe kèn trống,

呼取江南女兒歌棹謳。
Hô thủ Giang Nam nữ nhi ca trạo âu.
Hay cùng các con hát đất Giang Nam ca múa.

我且為君捶碎黃鶴樓，
Ngã thả vi quân chuý toái Hoàng Hạc lâu,
Tôi sẽ vì ông đập nát lầu Hoàng Hạc,

君亦為吾倒卻鸚鵡洲。
Quân diệc vi ngô đảo khước Anh Vũ châu.
Ông cũng vì tôi mà đảo lộn bãi sông Anh Vũ.

赤壁爭雄如夢裏，
Xích Bích tranh hùng như mộng lý,
Trận Xích Bích tranh hùng thời Tam Quốc nay như giấc mộng,

且須歌舞寬離憂。
Thả tu ca vũ khoan ly ưu.
Thà vui ca múa đặng rộng lòng xa lìa ưu tư.