Ly phụ hành 嫠婦行 • Lời gái goá

嫠婦行

君不見：
里有嫠父愁獨宿，
營食謀衣日不足。
鄰媼見之憐饑寒，
室家謀與少年續。
少年強壯嗜欲廣，
嫠婦疲病筋力衰。
供給使令不相應，
縱然見合終必離。
再醮本為饑寒謀，
不免饑寒是可恥。
況復不聞父母言，
私奔更為鄰里鄙。
嗟嗟鄰媼何愛嫠？
愛之則是謀則非。
饑寒只應粟布給，
老大再醮非所宜。

Ly phụ hành

Quân bất kiến:
Lý hữu ly phụ sầu độc túc,
Doanh thực mưu y nhật bất túc.
Lân ảo kiến chi liên cơ hàn,
Thất gia mưu dữ thiếu niên tục.
Thiếu niên cường tráng thị dục quảng,
Ly phụ bì bệnh cân lực suy.
Cung cấp sử linh bất tương ứng,
Túng nhiên kiến hợp chung tất ly.
Tái tiếu bản vị cơ hàn mưu,
Bất miễn cơ hàn thị khả sỉ.
Huống phục bất văn phụ mẫu ngôn,
Tư bôn cánh vi lân lý bỉ.
Ta ta lân ảo hà ái ly?
Ái chi tắc thị, mưu tắc phi.
Cơ hàn chỉ ưng túc bố cấp,
Lão đại tái tiếu phi sở nghi.

Dịch nghĩa

Chàng chẳng thấy:
Trong làng có chị goá chồng buồn bã nằm một mình,
Lo ăn lo mặc hàng ngày không đủ.
Mụ láng giềng thấy thế thương tình đói rét,
Khuyên chị chắp mối tơ duyên với chàng trẻ tuổi.
Chàng trẻ tuổi khoẻ mạnh, ham muốn nhiều,
Chị goá chồng ốm yếu, gân sức mỏi mệt.
Không sao đáp ứng được mọi sự sai khiến đòi hỏi của chàng trẻ tuổi,
Dù có sum họp thì sau ắt cũng chia lìa.
Tái giá vốn vì chuyện đói rét,
Không tránh khỏi đói rét thì thật đáng xấu hổ.
Huống nữa lại chẳng nghe lời cha mẹ dạy,
Lén lút theo nhau càng làm cho xóm làng khinh bỉ,
Than ôi! Mụ hàng xóm thương chị gái goá làm gì?
Yêu thương thì đúng nhưng lo tính hộ lại sai.
Thương người đói rét chỉ nên cho thóc cho vải,
Chứ người nhiều tuổi tái giá thì không thích hợp.

嫠婦行



Ly phụ hành

Lời gái goá

君不見：
Quân bất kiến:
Chàng chẳng thấy:

里有嫠父愁獨宿，
Lý hữu ly phụ sầu độc túc,
Trong làng có chị goá chồng buồn bã nằm một mình,

營食謀衣日不足。
Doanh thực mưu y nhật bất túc.
Lo ăn lo mặc hàng ngày không đủ.

鄰媼見之憐饑寒，
Lân ảo kiến chi liên cơ hàn,
Mụ láng giềng thấy thế thương tình đói rét,

室家謀與少年續。
Thất gia mưu dữ thiếu niên tục.
Khuyên chị chắp mối tơ duyên với chàng trẻ tuổi.

少年強壯嗜欲廣，
Thiếu niên cường tráng thị dục quảng,
Chàng trẻ tuổi khoẻ mạnh, ham muốn nhiều,

嫠婦疲病筋力衰。
Ly phụ bì bệnh cân lực suy.
Chị goá chồng ốm yếu, gân sức mỏi mệt.

供給使令不相應，
Cung cấp sử linh bất tương ứng,
Không sao đáp ứng được mọi sự sai khiến đòi hỏi của chàng trẻ tuổi,

縱然見合終必離。
Túng nhiên kiến hợp chung tất ly.
Dù có sum họp thì sau ắt cũng chia lìa.

再醮本為饑寒謀，
Tái tiếu bản vị cơ hàn mưu,
Tái giá vốn vì chuyện đói rét,

不免饑寒是可恥。
Bất miễn cơ hàn thị khả sỉ.
Không tránh khỏi đói rét thì thật đáng xấu hổ.

況復不聞父母言，
Huống phục bất văn phụ mẫu ngôn,
Huống nữa lại chẳng nghe lời cha mẹ dạy,

私奔更為鄰里鄙。
Tư bôn cánh vi lân lý bỉ.
Lén lút theo nhau càng làm cho xóm làng khinh bỉ,

嗟嗟鄰媼何愛嫠？
Ta ta lân ảo hà ái ly?
Than ôi! Mụ hàng xóm thương chị gái goá làm gì?

愛之則是謀則非。
Ái chi tắc thị, mưu tắc phi.
Yêu thương thì đúng nhưng lo tính hộ lại sai.

饑寒只應粟布給，
Cơ hàn chỉ ưng túc bố cấp,
Thương người đói rét chỉ nên cho thóc cho vải,

老大再醮非所宜。
Lão đại tái tiếu phi sở nghi.
Chứ người nhiều tuổi tái giá thì không thích hợp.