Mạn thuật bài 12 (Trường văn)

Tác giả: Nguyễn Trãi | Năm sáng tác: Chưa rõ

Trường văn nằm ngả[1] mấy thu dư,
Uổng tốn công nhàn biện lỗ ngư[2].
Còn miệng tựa bình[3] đà chỉn giữ,
Có lòng bằng trúc mỗ nên hư.
Én từ nẻo lạc nhà Vương Tạ[4],
Quạt đã hầu thu lòng Tiệp dư[5].
Chỉn sá lui mà thủ phận,
Lại tu thân khác mặc thi thư.

Trích dẫn:

Chú thích:

[1]
Trường học ngày xưa không có bàn ghế, học trò phải ngồi hoặc nằm nghe giảng bài.
[2]
Phân biệt chữ “lỗ” và chữ “ngư”. Hai chữ này rất giống nhau, dễ lầm lẫn. Sách Bão phác tử 抱朴子 có câu: “Thư tam tả, ngư thành lỗ” 書三寫,魚成魯 (Sách ba lần chép, chữ “ngư” thành chữ “lỗ”).
[3]
Chu Mật 周密 (1232-1298) có câu “Thủ khẩu tự bình, phòng ý như thành” 守口似瓶防意如城 (Giữ gìn miệng nói tựa bình, canh chừng ý nghĩ như canh thành).
[4]
Vương, Tạ là hai thế gia vọng tộc thời Lục triều. Xem thơ Lưu Vũ Tích 劉禹錫: “Cựu thời Vương Tạ đường tiền yến, Phi nhập tầm thường bách tính gia” 舊時王謝堂前燕,飛入尋常百姓家 (Những con én thời trước vẫn đậu ở trước nhà họ Vương họ Tạ, bây giờ bay vào những nhà bách tính tầm thường).

» Có 9 bài cùng chú thích:
  • (Lưu Vũ Tích)
  • (Đỗ Phủ)
  • (Trần Tuấn Khải)
  • (Phan Huy Ích)
  • (Đỗ Phủ)
  • (Viên Khải)
  • (Trần Lượng)
  • (Nguyễn Văn Bình)
  • (Phan Huy Thực)
[5]
Tức Ban tiệp dư 班婕妤 là nữ quan nhà Hán, sau thất sủng phải ra ở cung Trường Tín 長信 làm bài đề trên quạt lụa, tả nỗi lòng, lời đau thương ai oán.
Thẻ: