Quản Trọng Tam Quy đài 管仲三歸臺 • Đài Tam Quy của Quản Trọng

Tác giả: Nguyễn Du | Năm sáng tác: Chưa rõ

管仲三歸臺

舊臺湮沒草離離,
曾以桓公霸一時。
郡縣城中空九合,
莓苔石上記三歸。
在朝巧與君心合,
沒世終憐相業卑。
喜值聖朝公覆燾,
往來臺下雜華夷。

 

Quản Trọng Tam Quy đài

Cựu đài nhân một thảo li li,
Tằng dĩ Hoàn Công nhất thì.
Quận huyện thành trung không cửu hợp,
Môi đài thạch thượng kí Tam Quy.
Tại Triều xảo dữ quân tâm hợp,
Một thế chung liên tướng nghiệp ti.
Hỉ trị thánh triêu công phúc đảo,
Vãng lai đài hạ tạp Hoa, Di.

 

Dịch nghĩa

Đài cũ chìm lấp, cỏ mọc tua tủa
Từng giúp Tề Hoàn Công nên nghiệp bá một thời
Trong thành đã chín lần hợp các quận huyện
Trên đá rêu phủ còn ghi chữ “Tam Quy”
Ở triều đình khéo hợp lòng vua
Rốt cuộc chết, bị chê là tể tướng công nghiệp nhỏ mọn
Mừng gặp thánh triều che chở khắp
Dưới đài qua lại lẫn lộn người Hoa, người Di


管仲三歸臺



Quản Trọng Tam Quy đài

Đài Tam Quy của Quản Trọng

舊臺湮沒草離離,
Cựu đài nhân một thảo li li,
Đài cũ chìm lấp, cỏ mọc tua tủa

曾以桓公霸一時。
Tằng dĩ Hoàn Công bá nhất thì.
Từng giúp Tề Hoàn Công nên nghiệp bá một thời

郡縣城中空九合,
Quận huyện thành trung không cửu hợp,
Trong thành đã chín lần hợp các quận huyện

莓苔石上記三歸。
Môi đài thạch thượng kí Tam Quy.
Trên đá rêu phủ còn ghi chữ “Tam Quy”

在朝巧與君心合,
Tại Triều xảo dữ quân tâm hợp,
Ở triều đình khéo hợp lòng vua

沒世終憐相業卑。
Một thế chung liên tướng nghiệp ti.
Rốt cuộc chết, bị chê là tể tướng công nghiệp nhỏ mọn

喜值聖朝公覆燾,
Hỉ trị thánh triêu công phúc đảo,
Mừng gặp thánh triều che chở khắp

往來臺下雜華夷。
Vãng lai đài hạ tạp Hoa, Di.
Dưới đài qua lại lẫn lộn người Hoa, người Di

Thể loại:
Trích dẫn:
Quản Trọng: tên là Di Ngô 夷吾, người đất Dĩnh Thượng 潁上 nước Tề 齊 (vùng Sơn Đông). Công nghiệp của Tề Hoàn Công 齊桓公 đều nhờ Quản Trọng giúp đỡ mà thành.
Tam Quy đài: đài cao ba tầng, ngụ ý rằng ba hạng người quy phục mình: dân quy phục, chư hầu quy phục, các rợ quy phục. Quản Trọng đã xa xỉ lại kiêu: chỉ bậc thiên tử mới đáng lập đài đó. Vì vậy Khổng Tử chê Quản Trọng là khí tượng nhỏ mọn, không biết điều lễ (Luận ngữ - chương Bát dật). Mạnh Tử chê “sự nghiệp tầm thường”. (Sử ký Tư Mã Thiên, Giản Chi và Nguyễn Hiến Lê dịch, Lá Bối xuất bản, Sài gòn, Việt nam, 1972, trang 339).
Thẻ: