Thương tiến tửu 將進酒 • Xin mời rượu

Tác giả: Lý Bạch | Năm sáng tác: Chưa rõ

將進酒

君不見:
黃河之水天上來,
奔流到海不復回?
又不見:
高堂明鏡悲白髮,
朝如青絲暮成雪?
人生得意須盡歡,
莫使金樽空對月。
天生我才必有用,
千金散盡還復來。
烹羊宰牛且為樂,
會須一飲三百杯。
岑夫子,
丹丘生,
將進酒,
杯莫停。
與君歌一曲,
請君為我傾耳聽。
鐘鼓饌玉何足貴,
但願長醉不願醒。
古來聖賢皆寂寞,
唯有飲者留其名。
陳王昔時宴平樂,
斗酒十千恣歡謔。
主人何為言少錢,
逕須沽取對君酌。
五花馬,
千金裘,
呼兒將出換美酒,
與爾同消萬古愁。

 

Thương tiến tửu

Quân bất kiến:
Hoàng Hà chi thuỷ thiên thượng lai,
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi!
Hựu bất kiến:
Cao đường minh kính bi bạch phát,
Triêu như thanh ty, mộ thành tuyết.
Nhân sinh đắc ý tu tận hoan,
Mạc sử kim tôn không đối nguyệt!
Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng,
Thiên kim tán tận hoàn phục lai.
Phanh dương tể ngưu thả vi lạc,
Hội tu nhất ẩm tam bách bôi.
Sầm phu tử,
Đan Khâu sinh.
Thương tiến tửu,
Bôi mạc đình!
Dữ quân ca nhất khúc,
Thỉnh quân vị ngã khuynh nhĩ thính:
“Chung cổ soạn ngọc hà túc quý,
Đãn nguyện trường tuý bất nguyện tỉnh!
Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch,
Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh.
Trần vương tích thời yến Bình Lạc,
Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước.”
Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền,
Kính tu cô thủ đối quân chước.
Ngũ hoa mã,
Thiên kim cừu,
Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu,
Dữ nhĩ đồng tiêu vạn cổ sầu.

 

Dịch nghĩa

Anh không thấy:
Nước sông Hoàng Hà chảy từ trên trời xuống,
Chảy ra đến biển không quay trở lại nữa.
Anh lại không thấy:
Cha mẹ soi gương buồn nhìn tóc bạc,
Sáng còn như tơ đen mượt, chiều tối đã trắng như tuyết.
Đời người khi nào đắc ý nên tận tình vui sướng,
Đừng để chén rượu vàng cạn queo nhìn vầng trăng.
Trời sinh ra ta có tài thì ắt sẽ được dùng,
Ngàn vàng tiêu sạch hết rồi sẽ có trở lại.
Mổ dê giết trâu cứ vui cái đã,
Uống một lần ba trăm ly rồi hãy tính.
Này ông bạn họ Sầm,
Này ông bạn Đan Khâu.
Xin mời uống rượu,
Chớ có ngừng chén.
Tôi xin ca một khúc cho các anh,
Xin các anh vì tôi lắng tai nghe:
“Chuông trống cỗ bàn nào có đáng quý,
Chỉ xin được say hoài không muốn tỉnh.
Xưa nay các bậc thánh hiền đều không còn tiếng tăm,
Chỉ có kẻ uống rượu mới để lại tên tuổi.
Trần vương hồi xưa mở yến hội ở Bình Lạc,
Mười ngàn đấu rượu tha hồ mà hoan lạc vui cười.”
Tại sao chủ nhân lại nói ít tiền,
Hãy mau mau mua rượu mời các anh uống.
Này ngựa hoa năm sắc,
Này áo cừu giá ngàn vàng.
Kêu đứa nhỏ ra đem đổi lấy rượu,
Cùng bạn tiêu mối sầu vạn cổ.


將進酒



Thương tiến tửu

Xin mời rượu

君不見:
Quân bất kiến:
Anh không thấy:

黃河之水天上來,
Hoàng Hà chi thuỷ thiên thượng lai,
Nước sông Hoàng Hà chảy từ trên trời xuống,

奔流到海不復回?
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi!
Chảy ra đến biển không quay trở lại nữa.

又不見:
Hựu bất kiến:
Anh lại không thấy:

高堂明鏡悲白髮,
Cao đường minh kính bi bạch phát,
Cha mẹ soi gương buồn nhìn tóc bạc,

朝如青絲暮成雪?
Triêu như thanh ty, mộ thành tuyết.
Sáng còn như tơ đen mượt, chiều tối đã trắng như tuyết.

人生得意須盡歡,
Nhân sinh đắc ý tu tận hoan,
Đời người khi nào đắc ý nên tận tình vui sướng,

莫使金樽空對月。
Mạc sử kim tôn không đối nguyệt!
Đừng để chén rượu vàng cạn queo nhìn vầng trăng.

天生我才必有用,
Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng,
Trời sinh ra ta có tài thì ắt sẽ được dùng,

千金散盡還復來。
Thiên kim tán tận hoàn phục lai.
Ngàn vàng tiêu sạch hết rồi sẽ có trở lại.

烹羊宰牛且為樂,
Phanh dương tể ngưu thả vi lạc,
Mổ dê giết trâu cứ vui cái đã,

會須一飲三百杯。
Hội tu nhất ẩm tam bách bôi.
Uống một lần ba trăm ly rồi hãy tính.

岑夫子,
Sầm phu tử,
Này ông bạn họ Sầm,

丹丘生,
Đan Khâu sinh.
Này ông bạn Đan Khâu.

將進酒,
Thương tiến tửu,
Xin mời uống rượu,

杯莫停。
Bôi mạc đình!
Chớ có ngừng chén.

與君歌一曲,
Dữ quân ca nhất khúc,
Tôi xin ca một khúc cho các anh,

請君為我傾耳聽。
Thỉnh quân vị ngã khuynh nhĩ thính:
Xin các anh vì tôi lắng tai nghe:

鐘鼓饌玉何足貴,
“Chung cổ soạn ngọc hà túc quý,
“Chuông trống cỗ bàn nào có đáng quý,

但願長醉不願醒。
Đãn nguyện trường tuý bất nguyện tỉnh!
Chỉ xin được say hoài không muốn tỉnh.

古來聖賢皆寂寞,
Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch,
Xưa nay các bậc thánh hiền đều không còn tiếng tăm,

唯有飲者留其名。
Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh.
Chỉ có kẻ uống rượu mới để lại tên tuổi.

陳王昔時宴平樂,
Trần vương tích thời yến Bình Lạc,
Trần vương hồi xưa mở yến hội ở Bình Lạc,

斗酒十千恣歡謔。
Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước.”
Mười ngàn đấu rượu tha hồ mà hoan lạc vui cười.”

主人何為言少錢,
Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền,
Tại sao chủ nhân lại nói ít tiền,

逕須沽取對君酌。
Kính tu cô thủ đối quân chước.
Hãy mau mau mua rượu mời các anh uống.

五花馬,
Ngũ hoa mã,
Này ngựa hoa năm sắc,

千金裘,
Thiên kim cừu,
Này áo cừu giá ngàn vàng.

呼兒將出換美酒,
Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu,
Kêu đứa nhỏ ra đem đổi lấy rượu,

與爾同消萬古愁。
Dữ nhĩ đồng tiêu vạn cổ sầu.
Cùng bạn tiêu mối sầu vạn cổ.

Trích dẫn:
Bài này được sáng tác khoảng năm Thiên Bảo thứ 11 (752). Đề mục Thương tiến tửu vốn là tên một điệu Nhạc phủ đời Hán, thuộc Đoản tiêu nao ca có nội dung là lời phóng ngôn khi uống rượu, có sách chép là Tích tôn không 惜罇空.

Chữ 將 trong tên bài ở đây đọc âm “thương” (tương ứng âm “qiāng” trong tiếng Trung hiện đại) với nghĩa xin mời, hãy.

Thẻ: