Xuân dạ liên nga 春夜憐蛾 • Đêm xuân thương con thiêu thân

Tác giả: Nguyễn Khuyến | Năm sáng tác: Chưa rõ

春夜憐蛾

羨爾纖纖一羽翰,
投明而死死而安。
若為倘倅臨宜易,
到得逡巡辨亦難。
素賦知能猶未泯,
當前名利不相關。
孤燈殺爾猶憐爾,
到得成灰淚未乾。

 

Xuân dạ liên nga

Tiện nhĩ tiêm tiêm nhất vũ hàn,
Đầu minh nhi tử tử nhi an.
Nhược vi thảng tốt lâm nghi dị,
Đáo đắc thuân tuần biện diệc nan.
Tố phú tri năng do vị dẫn.
Đương tiền danh lợi bất tương quan.
Cô đăng sát nhĩ do liên nhĩ.
Đáo đắc thành hôi lệ vị can.

 

Dịch nghĩa

Khen mày là loài có đôi cánh bé nhỏ,
Gieo mình vào chỗ sáng mà chết, chết thế mới an lòng.
Nếu là thảng thốt mà sa vào cái chết thì còn dễ,
Nhưng thong thả mà quyết chết được mới thực là khó
Lương tri, lương năng trời phú cho còn chưa mất,
Nên danh lợi ngay trước mắt cũng không vướng víu gì.
Ngọn đèn cô quạnh giết mày nhưng cũng thương mày,
Cho đến lúc thành tro mà lệ vẫn chưa khô.


春夜憐蛾



Xuân dạ liên nga

Đêm xuân thương con thiêu thân

羨爾纖纖一羽翰,
Tiện nhĩ tiêm tiêm nhất vũ hàn,
Khen mày là loài có đôi cánh bé nhỏ,

投明而死死而安。
Đầu minh nhi tử tử nhi an.
Gieo mình vào chỗ sáng mà chết, chết thế mới an lòng.

若為倘倅臨宜易,
Nhược vi thảng tốt lâm nghi dị,
Nếu là thảng thốt mà sa vào cái chết thì còn dễ,

到得逡巡辨亦難。
Đáo đắc thuân tuần biện diệc nan.
Nhưng thong thả mà quyết chết được mới thực là khó

素賦知能猶未泯,
Tố phú tri năng do vị dẫn.
Lương tri, lương năng trời phú cho còn chưa mất,

當前名利不相關。
Đương tiền danh lợi bất tương quan.
Nên danh lợi ngay trước mắt cũng không vướng víu gì.

孤燈殺爾猶憐爾,
Cô đăng sát nhĩ do liên nhĩ.
Ngọn đèn cô quạnh giết mày nhưng cũng thương mày,

到得成灰淚未乾。
Đáo đắc thành hôi lệ vị can.
Cho đến lúc thành tro mà lệ vẫn chưa khô.

Thể loại:
Trích dẫn:
Rút từ Quế Sơn thi tập (A.469).

Có người nói bài thơ này tác giả làm khi nghe tin ông nghè Giao Cù bị giặc Pháp giết, nhân lúc đó có con thiêu thân sa vào đọi đèn trên án, nên mượn sự việc ấy để ngụ ý. Ông nghè Giao Cù tức Vũ Hữu Lợi, người làng Giao Cù, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định (nay thuộc Nam Hà), đậu tiến sĩ khoa Ất Hợi đời Tự Đức (1875). Pháp đánh chiếm Nam Định, ông mưu khôi phục, việc bị lộ, bị bắt và bị xử chém tại tỉnh lỵ Nam Định.

[Thông tin 2 nguồn tham khảo đã được ẩn]

Thẻ: